«حسرت من»

حسرت من تمام این کتاب‌های شعری است که برای تو حفظ نکردم؛ تمام آن فاعلاتن فاعلونی که یاد نگرفتم که امروز برایت غزل بگویم. و حسرت اینکه این تلاش‌های ضمخت هیچ‌گاه برای تو شاعرانه نخواهد بود. این چه عالَمی است که در آن دوست داشتن اثر وضعی ندارد؟ این دنیا بر چه قاعده‌ای است که دعای من نمی‌تواند دل تو را بلرزاند؟ قوانین تکوینی‌ش چیست که سوز سینه‌م تو را کمی نرم نمی‌کند؟ اثر پروانه‌ای لرزش قلب من کجای عالم را لرزانده است؟ این دلِ تو از چیست که انقدر سخت، انقدر نفوذ ناپذیر و انقدر بی‌تفاوت است؟

رویا بازی

اینترنت لعنتی مث همیشه قطع است و ردبولی که برای بیدار ماندن و سرچ تصاویر به رگ زدم دارد به هدر می رود. اینترنت که قطع می شود کل زندگی قفل می شود. چه چاره جز مصرف این محرک برای رویا پردازی و حتی یادآوری خاطرات. اینکه دمت گرم محبوبه خانم سربی که مرا در میان آن 88 کذایی بردی دانستنیها تا امروز اینطور نگران مجله معماریمان باشم. ممنون، خاله خانم.

تابلوی سیاه

اینجا قبرستان شهر شنبه بوشهر، چند روز بعد از زلزله هنوز غوغاست...

[ غروب 2م اردیبهشت ]

فقط باران کم دارد

روزهای خاموشی

دکتر‌م مثالی می‌زد که مغزم مثل ماشینی است که من زیادی دارم ازش کار می‌کشم و به آن استرس وارد می‌کنم، یک جاهایی کم می‌آورد و خاموش می‌کند. این اتفاقی است که هر چند وقت یک‌بار و خصوصا وقتی خیلی به‌آن احتیاج دارم می‌افتم.
روز از ساعت بیداری حاکی از این است که خوب نخواهد بود. شانس بیاورم یک روز طول بکشد؛ گاهی تا سه روز می‌کشد. حوصله هیچ کار مفیدی را ندارم، حتی توان جُم خوردن برای رفتن سر کلاس و بیهوده نگاه کردن استاد هم از بین می‌رود. خیلی کار مفیدی انجام دهم ده ساعت پشت هم سریال دیدن است. یعنی حتی فیلم هم نمی‌توانم ببینم، یک چیز پشت‌هم مکرر ریتمیک. گاهی تکرار چند ده باره یک آلبوم موسیقی بهتر جواب می‌دهد. تماس‌ها بیشتر از یکی دوتا بشود بی توجه به نتیجه عمل‌م گوشی‌م را خاموش می‌کنم. تمام روز روی تخت، تکیه داده به دیوار می‌گذرد، جوری که نیمی از بدنم روی تخت باشد و نیمه دیگر از پاشته متکی به چارپایه‌ای که معلق نگهم می‌دارد. بهرحال روز به پایان می‌رسد. صبح که از خواب بیدار می‌شوم تازه می‌فهمم چه دوران بغرنجی را طی کرده‌ام. وضع اتاقم، به‌مثابه تجلی اوضاع ذهنم، به شدت آشفته است. در واقع «روز خاموشی» پایان یک پریود پرتلاطم است که به اوج بی‌نظمی خودش می‌رسد و فروغش در پایان روز تمام می‌شود. و از پس مرگ ستاره‌ای ستاره دیگری متولد می‌شود.
صبح بلند می‌شوم، پس از اینکه هجوم افکار و عناوین کاری که باید به آنها فکر کنم را آرام می‌کنم، چیزی می‌نویسم و شروع می‌کنم به مرتب کردن اتاق. در انتظار شروع یک ماراتن جدید.

چرا ستار بهشتی باید کشته شود و مجتبی دانشطلب به اندرزگاه شماره۱۰ رجایی شهر برود؟

خنک آن قمار بازی که بباخت هر چه بودش
بنماند هیچش الا هوس قمار دیگر*

شما خواننده متن حتما به این واقفید که «عدالت» به معنای مساوات نیست. عدالت یعنی هر کس متناسب و اندازه خودش حق دسترسی داشته باشد و متناسب با خودش با او رفتار شود.

الآن من تعجب می‌کنم از عملکرد آقای توکلی و مطهری در مجلس که درباره مرگ ستار بهشتی سوال می‌کنند. تصور کنید با ستار بهشتیِ کارگر و کارگرانی چون او برخوردی نشود، چه اتفاقی می‌افتد؟ امروز این ستار بهشتی مدعی می‌شود، پس فردا فلان کارگر و همینطور انقدر گسترش پیدا می‌کند که می‌بینید همه‌شان مدعی‌ند. برای همین است که باید او را جمع و جور کرد و این کار در سطح و شان وی و به صورت عادلانه‌ای باید اتفاق بیافتد. خیلی مشخص است که یک کارگر، تو گویی با جرم سیاسی، اجازه حضور در هتل اوین در کنار برادران تحصیل‌کرده اصلاح‌طلب، مفسدین اقتصادی با سوئیت‌های مجهز و خانواده استوانه‌های نظام را ندارد؛ چه برسد به اینکه احکام «به صورت نمادین» درباره او اجرا شود. رجایی‌شهرها از سر این آدم‌ها هم زیاد است.

جلویش را نگیرید، پس فردا همین آدم‌ها مدعی می‌شوند، جمع می‌شوند جلوی عدلیه از وضعیت پرونده اخوی قاضی‌القضات سوال می‌کنند، سوال از اینکه چرا برادر قاضی‌القضات پرونده‌ش حواله شده به وقت گل نی؛ یا اینکه طرف دیگر پرونده، قاضی مرتضوی که قتل سه نفر در کهریزک بر عهده‌ش است راست راست می‌گردد. اصلا این چه پرسشی است که چرا حکم صبیه مکرمه استوانه که اقدام عملی کرده است با یک وبلاگ‌نویس یک‌لاقبا هم اندازه است؟، معلوم است که نیست، این یکی در هتل اوین با ملاقاتی و مرخصی، آن یکی رجایی شهر. قرار نیست که باشد. در یک ساختار عادلانه با هر کس متناسب با وزن و منزلتش رفتار می‌شود.

برادران ما باید با خودمان رو راست باشیم، ما تاریخ انقضا داریم. هر کدام‌مان به وقتش.

حالا همین برای مجتبای ما هم صادق است، امروز جلوی این را نگیری پس‌فردا همه این وبلاگ‌نویس‌های حزب‌اللهی مدعی می‌شوند. اصلا باید سفت گرفت، حتی عکس اسب سواری اخوی قاضی‌القضات را که بزنی باید ازت شکایت شود. حالا شما هی بگو اسب سواری‌ش را یکی دیگر کرده، جریمه‌ش را یکی دیگر باید بدهد. مجتبای دانشطلب مگر دختر فلان صاحب‌نفوذ است که حکمش نمادین اجرا شود، یا اینکه عضو فلان حزب و جریان است که به بند سیاسی فرستاده شود؟ یک وبلاگ‌نویس یک لاقبا که پر رو شود به اندازه دزد و قاچاقچی‌ها خطرناک است و باید در اندرزگاه شماره ۱۰ کنار همان‌ها نگه داری شود. پس‌فردا هم که مردونده نمی‌شود، یکی از همین دزد و قاچاقچی‌ها هم بهش مننژیت می‌خوراند. ما هم همه باور می‌کنیم و توجیه می‌کنیم.

یقینا ما باید از قاضی‌القضات تشکر کنم که حداقل صادقانه رفتار می‌کند و تکلیف ما را با خودمان مشخص می‌کند و به ما به روشنی پیام می‌دهد که چه هستیم و به چه دردی می‌خوریم. ما باید بدانیم که تاریخ انقضا داریم. بسیجی و حزب‌اللهی جماعت سپر بلا هستند، ما باید به چیزی که هستیم آگاه باشیم تا آسیب نبینیم. دهه شصت سلف ما جلوی توپ و تانک بودند، وقتی که برگشت یه مشت خاکی نظامی نامدیر بودند. باید کار به دست کاردان‌ها می‌ماند، همان‌ها که ایثار کردند و از فضای معنوی جبهه‌ها محروم ماندند تا مملکت داری کنند. اصلا بسیجی بی‌جا می‌کرد که بیشتر از این مدعی باشد.

حکایت ما هم همین است، درگیری‌ش را ما باید برویم، جر و بحث‌ش را ما باید بکنیم، رفاقت‌های ما باید گل‌آلود شود. اوضاع که آرام شد می‌توان همه چیز را بر سر همین حزب‌اللهی‌ها شکست. چه باک. اصلا ما بی‌جا می‌کنیم در عوض رای‌یی که دادیم و دفاعی که از آن کردیم درباره ۳هزار میلیارد سوال داشته باشیم؛ درباره کهریزکی که آبرویمان را برد سوال بپرسیم؛ از اینکه چرا درباره «صانع‌ ژاله» بهمان دروغ گفتند و به کذب انداختندمان مدعی باشیم؛ از اینکه نقش عدلیه در حفظ آرای اخوی چیست بپرسیم.  اصلا نقش ما این است که این‌ها را هم توجیه کنیم. ما چرا حد خودمان را نمی‌شناسیم؟

اصلا ما باید بپذیریم که وقتی که درباره بعضی رفقای‌مان به ما دروغ گفتند (نمونه‌هایش را لازم باشد می‌نویسم) نباید حرفی می‌زدیم چون اصلاح‌طلب جنایت‌پیشه بودند. طلبه سیرجانی را که گرفتند باید بدانیم که شان لباس روحانیت را حفظ نکرده است. لبه تیغ که رسید به بچه‌های احمدی‌نژاد به دلیل اینکه دعوای اشغل‌الظالمین‌بالظالمین و درگیری مجریه و عدلیه است نباید خودمان را قاطی کنیم. مجید بذرافکن را که غیرنمادین تنبیه می‌کنند باید سکوت کنیم. باید صبر کنیم کم‌کم به رفقای هم‌جناح خودمان هم برسد، که رسیده‌ است.

پی‌نوشت.

• بیت بالا، از: شمس تبریزی، غزل ۱۰۸۵ دیوان شمس. که دانشطلب ذیل توضیح خود در گوگل‌پلاس زده بود. غزل اینطور آغاز می‌شود: همه صیدها بکردی هله میر بار دیگر / سگ خویش را رها کن که کند شکار دیگر
• مجتبی دانشطلب در دادگاه بدوی بالکل تبرئه شد ولی با اصرار و درخواست تجدید نظر دادستان و با نظر دادگاه جدید در اتهامات توهین به مسئولین و تبلیغ علیه نظام محکوم شده است. جهت تاکید که با فرض اشتباه مطلبم را نخوانده باشید.
• سابقه دادگاه‌های اخیر نشان می‌دهد که حتی با عذرخواهی متهمین باز شدیدترین حکم صادر شده‌است، همینطوری، محض اشاره.
• واقعیت اینکه نمی‌خواستم این مطلب را با این تیتر و اینطور بنویسم، می‌خواستم نامه‌ای باشد به آیت‌الله [لاریجانی] درباره نتایجی که از این رفتارهای قوه‌قضایی در دوره ایشان گرفته‌ایم، اما شوخی بردار که نیست. پس با خودم گفتم خطاب به رهبری می‌نویسم، سعه صدر ایشان و مجموعه‌شان بیشتر است. به سابقه نوریزاد و گنجی و ... بنگرید، تا جایی که مخاطب رهبری است اتفاقی نمی‌افتد، کار به قاضی‌القضات یا عالیجناب استوانه که می‌رسد تو گویی به مصاف دین خدا رفته‌اند. اما این نوشته ورای رنجنامه است که بخواهم خطاب به رهبری از رنج و خفقان و سکوتی که بر ما می‌رود بنویسم. این واگویه‌ای است با خودمان که حداقل تکلیفمان با خودمان روشن باشد.

شب اول هیئت

غصه هایت بی عدد، عالم از نام دل انگیزت می گیرد مدد؛ کاری از دستم بر نمی آید، فقط، اشک می ریزم برایت؛ یا علی!

دریغ اشک

بعد از مدتها دلم گریه خواست، جز بغضی نصیب نشد.

حرم

بوی عود، تالار آینه، پیش ورودی گنبدخانه، تصویر هزار هزار آدم شکسته

در سپاس از ۹۱: که خوب تا کرد

به دنبال کسی جامانده از پرواز می‌گردم
مگر بیدار سازد غافلی را، غافلی دیگر*

من به ۹۱ یک تشکر اساسی بدهکارم، گمانم بعد از ده سال، یک سال کم دغدغه را طی کردم. ۹۱ خیلی سال خاصی نیست، اتفاقی با تاثیر بلند مدت نیافتاد، اما سالی به یاد ماندنی است.

آذر ۹۰ را در حالی می‌گذراندم که تازه از حج واجب برگشته بودم، و هر روزی که می‌گذشت اوضاع سخت‌تر می‌شد. اصلی‌ترین چیزهایی که از خدا خواسته بودم، با سرعتی فراتر از توان تحلیل من خراب و برعکس خواسته‌ام می‌شدند. ۹۰ در حالی پایان می‌یافت که با بزرگ‌ترین هراس‌های زندگیم مواجه شده بودم و اتفاق افتاده بودند. اینکه چه بودند، جایش اینجا نیست. اما هر چه بود، شکسته و تحقیر شده به سال جدید نزدیک می‌شدم. اوضاع مالی و کار هم به شدت خراب. دانشگاه، بدتر از همیشه. اما همین که دقیقا دعاهای برابر کعبه‌م این چنین بلافاصله معکوس می‌شدند حضور دست عادل خدا را یادآوری می‌کرد و همین آرامش بخش بود که چیزی که پیش می‌آید خیر است.

اما در حالی که خستگی و ضعف بر روی گُرده‌هایم سنگینی می‌کرد که بی‌نهایت نترس و بی‌خیال شده بودم. چیز‌هایی که نباید اتفاق می‌افتادند روی داده بودند و من هنوز نفس می‌کشیدم و اگر روال طبیعی طی شود هنوز سال‌ها از زندگی باقی مانده بود. این وضع، وزن وقایع را تهی می‌کرد، چنین بشود یا نشود؛ چه فرقی می‌کرد؟ بعد از هر واقعه‌ای فردایی وجود داشت و آدمی که بالاخره باقی مانده است و با هر توانی که برایش باقی مانده، توانی جز ادامه ندارد؛ و خدایی که دستش را در هر اتفاقی می‌توان دید. چه اطمینانی بالاتر از دیدن دست خدا؟

این ارمغانی بود که سال سخت ۹۰ در عوض رنج‌های مداومش من را با آن راهی سال جدید می‌کرد.

شروع ۹۱ با آغاز همکاری با مهدی صارمی‌فر همراه بود؛ مهدی به من لطف داشت و موقعیتی فراهم کرد تا سریع‌تر از فرایند رشد عادی در روزنامه‌نگاری جانشین سردبیر دانستنیها دیجیتال شوم. تجربه‌ای گروهی که حاصلش تبدیل نشریه‌ای ۸هزار تیراژی به ۱۸هزار تیراژی در ۴ماه بود. دانستنیها دیجیتال فرصتی بود که از باتلاق ذهن سیاست‌زده‌ام بیرون بیایم و به دوران پرشور و علمی‌تخیلی نوجوانیم برگردم، فضایی که برای خلاق شدن ذهنم به آن احتیاج داشتم. اما تصمیم عجیب همشهری برای تعطیلی نشریه همه ما را شوکه کرد.

با این حال یک‌ماه هنوز از این وضعیت نگذشته بود که همزمان با شروع سال تحصیلی آقای ابک اجازه داد دبیرتحریریه همشهری‌معماری باشم. ورای وجه روزنامه‌نگارانه و چیزهایی که از کار با ابک یاد می‌گیرم، همشهری‌معماری نقطه عطفی در رشته‌ام بود. این کار معماری را برایم از الویت چندم زندگی جلو کشید و فرصتی فراهم کرد تا به حرفه‌م جدی‌تر فکر کنم. زمستان در حالی سر می‌آید که به خودم و تیم همراهم اعتماد دارم که وضعیت همشهری‌معماری را ارتقا داده‌ایم و شماره زمستانی‌مان هم شماره متفاوتی بوده‌است.

تجربه دیجیتال و همشهری معماری، در کنار ادامه کار برنامه‌نویسی و فعالیت‌های سیاسی‌م، عملکردم را متعادل کرد. این روز‌ها باید کم‌کم برای انتخابات ۹۲ آماده شویم و در کنار دانشگاه و مراسم هفته معمار، بهار، فصل پرکار و سختی خواهد بود.

حال ۹۱ را در حالی تمام می‌کنم که ثبات روانی‌ و دوری‌م از پیچیدگی‌های عاطفی و روانی، فرصتی فراهم کرد تا بر خیلی چیزها پیروز شوم. تغییر عادت‌هایی که سالها توانش را نداشتم در این سال میسر شد. با توانی که در رهایی نسبت به وقایع به‌دست آورده بودم، سرعت رشدم زیاد شده است. پر از غرور و با به دست آوردن اعتماد به نفسی که سال‌ها از آن محروم بودم به استقبال ۹۲ می‌روم، کلی برنامه و امید برای سال جدید در سرم می‌چرخد، اما هنوز فکر می‌کنم یک چیز اساسی در زندگیم کم است: «معنا».

پی‌نوشت.
* به‌سوی‌ساحلی‌دیگر، از فاضل نظری

** روزهای پایان سال همراه شده‌است با وضعیت ناراحت کننده جدیدی که به شدت پیچیده و خارج از فهم من است، اما حس کردن دست خدا چیزی است که توان این را می‌دهد که رضایتم از کلیت سال گذشته را تحت شعاع قرار ندهم.